BUDžET GRAĐANA ZA 2024. godinu

Pred Vama se nalazi pojednostavljeni prikaz usvojenog budžeta za 2024. godinu. Sadržaj uključuje pregled ukupnog budžeta i nekoliko izdvojenih kategorija, na prihodovnoj i rashodovnoj strani, koje mogu biti od interesa za građane.

Na ovaj način želimo pomoći građanima da bolje razumiju sadržaj budžeta opštine, odakle novac dolazi i na šta se konkretno troši. Cilj je takođe podstaći građane da učestvuju u procesu realizacije budžetau 2024. godini i planiranja za 2025. godinu.

 

Šta je budžet JLS?

Budžet je finansijski plan koji jedinica lokalne samouprave (JLS) koristi za procjenu očekivanih prihoda od poreza, taksi, donacija i drugih izvora, te utvrđenih  rashoda za različite usluge, projekte, inicijative i potrebe lokalne zajednice, za određeni period, najčešće za jednu kalendarsku godinu.

Načelnik izrađuje i podnosi skupštini opštine na usvajanje nacrt i prijedlog budžeta. Nakon usvajanja, načelnik je odgovoran za sprovođenje budžeta.

Budžet ima važnu ulogu u upravljanju javnim sredstvima na lokalnom nivou. Građani, kroz svoje izabrane predstavnike ili direktno, trebaju imati uvid u način na koji se njihovi porezi i druga sredstva koriste za lokalne potrebe i razvoj. Kao i kućni budžeti, budžeti JLS su ograničeni i trebaju se planirati u skladu sa najznačajnijim društvenim i ekonomskim prioritetima.

Ova infografika je pripremljena uz podršku Projekta Američke agencije za međunarodni razvoj Pomoći lokalnoj upravi (USAID/LGAA). Stavovi i mišljenja izražena u ovome dokumentu ne odražavaju nužno stavove USAID-a ili Vlade Sjedinjenih Američkih Država.

PRIHODI

Struktura prihoda sadrži sljedeće kategorije:

Prihodi od poreza - čine prihodi od poreza na dobit, dohodak od pojedinaca, lična primanja i preduzeća koji posluju na teritoriji JLS, porez na imovinu, te indirektni porezi koji pripadaju JLS.

Neporeski prihodi– najčešće se sastoje od  administrativnih taksi i naknada na lokalnom nivou, komunalnih taksi i naknada, naknada za date koncesije na području JLS, naknada od rente, naknada od prometa šumom, prihoda od davanja prava na eksploataciji prirodnih resursa, vodne naknade, naknada za zaštitu prirodnih i drugih nesreća, novčanih kaznih, naknada za upotrebu cesta za vozila, sredstava za finansiranje požara, prihoda od pružanja usluga i slično. Tu su takođe i naknade za razvoj nerazvijenih dijelova opštine te naknada za uređenje građevinskog zemljišta.

Tekući transferi i grantovi– uključuju novčane transfere sa viših nivoa vlasti vezano za različita davanja pojedincima, javnim ustanovama, neprofitnim i nevladinim organizacijama i udruženjima registrovanim na području JLS i novčane podrške sa viših nivoa vlasti vezane za dugoročne/ višegodišnje projekte i davanja na području JLS,

Kapitalni grantovi– novčane potpore sa viših nivoa vlasti vezani za dugoročne/ višegodišnje projekte i davanja na području JLS,

Finansiranje– sredstva dobijena prodajom stalne imovine kao što je zemljište, stambeni objekti i finansijska imovina,

Primici od finansijske imovine i zaduživanja - sredstva iz finansijskih zaduživanja,

Raspodjela suficita iz prethodnih godina ili višak sredstava iz prethodnih godina. Ukoliko postoje, ovo su neutrošena sredstva iz prethodnih godina koja se prenose u tekuću budžetsku godinu, te time povećavaju prihodovnu stranu budžeta.

 

RASHODI – Na šta se novac troši?

Struktura rashoda sadrži sljedeće kategorije:

Rashodi na lična primanja– sredstva za plate, naknade, doprinose zaposlenih u JLS i organima javnih institucija na području JLS,

Rashodi po osnovu korištenja roba i usluga–  najčešće se sastoje od administrativnih taksi i naknada, izdataka za energiju, prevoz i komunikaciju, troškova održavanja, troškova učešća u zajedničkim projektima od značaja za JLS, sredstava za zaštitu od prirodnih i drugih nesreća, naknada za rad mjesnih zajednica, sredstava za zaštitu od požara, rashodi po osnovu putovanja i smještaja i slično,

Komunalne usluge– sredstva za održavanje cesta i puteva, javne rasvjete, zelenih površina, rada zimske službe, održavanje i sanacije vodovodne i kanalizacione mreže, zbrinjavanja pasa lutalica, i slično,

Tekući grantovi, subvencije i transferi– pokrivaju jednokratna davanja javnim ustanovama na području JLS, izdatke za sport i kulturu, troškove prevoza učenika, različita socijalna davanja, stipendije nadarenim učenicima i sportistima, subvencije poljoprivredi, malom biznisu i poduzetništvu, transfere nevladinom sektoru, boračkoj populaciji i projektima od važnosti za mlade,

Kapitalni grantovi i doznake– odnose se na kapitalne doznake i pomoći JLS, neprofitnim organizacijama i pojedincima, javnim preduzećima, 

Izdaci za nefinansijsku imovinu– su sredstva za izgradnju putne, vodovodne i kanalizacione infrastrukture, izgradnje objekata od važnosti za funkcionisanje JLS, sportsko-rekreativnih kapaciteta, objekata od kulturno-istorijskog značaja, unapređenja javne rasvjete, izgradnju grobalja, poslovnih zona i slično,

Rashodi još obuhvataju izdatke za finansijsku imovinu i otplate dugova, obaveznu budžetsku tekuću rezervu i moguće viškove prihoda nad rashodima.

 

Infografika Bratunac 2024 dokument možete preuzeti OVDJE.